Aplikacje prawnicze są w Polsce w pewnym sensie przedłużeniem studiów prawniczych. W praktyce funkcjonuje ich kilka rodzajów. Czym dokładnie są aplikacje prawnicze i jakie możliwości oferują?
Spis treści:
- Czym są aplikacje prawnicze?
- Czy aplikacje prawnicze są obowiązkowe?
- Ile kosztuje zrobienie aplikacji prawniczej?
- Jak wygląda aplikacja prawnicza?
Czym są aplikacje prawnicze?
Kończąc studia prawnicze w Polsce, uzyskuje się tytuł magistra prawa, który pozwala na świadczenie podstawowych usług prawniczych takich jak wydawanie opinii, udzielanie porad, sporządzanie umów i różnego rodzaju pism związanych ze stosowaniem prawa w praktyce. Sam tytuł magistra nie uprawnia jednak do wykonywania zawodu adwokata, radcy prawnego, komornika, notariusza, sędziego lub prokuratora. Jest to możliwe tylko wówczas, gdy dana osoba zda odpowiedni egzamin zawodowy lub uzyska tytuł profesora nauk prawnych.
Do prawniczego egzaminu zawodowego można dojść na kilka różnych sposobów:
- poprzez odbycie wybranej aplikacji prawniczej,
- poprzez uzyskanie tytułu doktora nauk prawnych,
- poprzez posiadanie udokumentowanej praktyki zawodowej w wybranym obszarze prawa (np. pracy w sądzie, pracy w kancelarii adwokackiej).
Aplikacja prawnicza jest formą studiów podyplomowych, która upoważnia daną osobę do przystąpienia do danego egzaminu zawodowego. Możemy ją porównać do kilkuletniego szkolenia, którego zadaniem jest praktyczne przygotowanie do wykonywania określonego zawodu prawnego. Aplikacje są odpłatne, zaś nabór do ich odbywania odbywany jest corocznie poprzez tzw. egzaminy wstępne. Obecnie wyróżniamy następujące rodzaje aplikacji prawniczych w Polsce:
- aplikacja radcowska,
- aplikacja adwokacka,
- aplikacja notarialna,
- aplikacja komornicza,
- aplikacja legislacyjna,
- aplikacja kuratorska,
- aplikacja ogólna z podziałem na aplikację sędziowską oraz aplikację prokuratorską.
Czy aplikacje prawnicze są obowiązkowe?
Żadna z istniejących aplikacji prawniczych nie jest obowiązkowa, co oznacza, że magister prawa może, ale nie musi skorzystać z takiego szkolenia. Każda z ww. aplikacji charakteryzuje się odrębnymi zasadami, które należy spełnić, aby móc uzyskać zaświadczenie o jej ukończeniu, które upoważni daną osobę do przystąpienia do egzaminu zawodowego.
Ukończenie studiów prawniczych nie gwarantuje dostępu do wybranej aplikacji, ponieważ jest to zaledwie jedna z okoliczności, które umożliwiają podjęcie starań o dostanie się na wybrane szkolenie. Na aplikację dostają się bowiem osoby, które pozytywnie przejdą przez egzamin wstępny będący formą testu z wiedzy z zakresu obowiązujących przepisów prawnych w Polsce. Co do zasady taki test składa się z zestawu 150 pytań zamkniętych – aby zdać należy uzyskać minimum 100 poprawnych odpowiedzi. Egzaminy wstępne odbywają się corocznie w okolicach września, są odpłatne i wymagają posiadania sporej ilości wiedzy od kandydatów na aplikantów.
Koszty aplikacji prawniczej
Odbywanie aplikacji prawniczej kosztuje, cena takiego szkolenia jest uzależniona od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz aktualnych przepisów regulujących zasady odbywania konkretnej aplikacji. Teoretycznie ustawodawca przewidział możliwość częściowego lub całkowitego zwolnienia danej osoby od opłaty za szkolenie, jednak praktyka pokazuje, że wnioski w tym zakresie składane przez aplikantów spotykają się z odmową ze strony władz konkretnego samorządu zawodowego.
Aplikacje trwają kilka lat, średnio lata, opłata za szkolenie jest zaś naliczana w stosunku rocznym. Koszt odbycia aplikacji przez jeden rok obejmuje kwoty rzędu ok. 4-5 tys. zł, co w skali całego szkolenia daje nam sumę rzędu kilkunastu tysięcy złotych.
Zasady odbywania aplikacji prawniczej
Szkolenie prawnicze wiąże się z koniecznością uczęszczania na zajęcia podobnie jak to było w przypadku studiów. Z reguły odbywają się one raz lub dwa razy w tygodniu, czasem raz na dwa tygodnie wzorem studiów niestacjonarnych. Aplikacja to jednak nie tylko zajęcia teoretyczne, ale także i praktyczne. W toku szkolenia aplikant odbywa praktykę u patrona – prawnika, który sprawuje nad nim pieczę oraz wystawia końcową opinię. Obowiązkowe jest także odbycie praktyki we wskazanych sądach, urzędach lub organach państwowych.
Aplikacja to niestety także i okresowe egzaminy sprawdzające postępy osób biorących udział w takim szkoleniu. Warto podkreślić, że negatywne oceny z egzaminów grożą wydaleniem danej osoby z aplikacji. Jeśli dojdzie do takiej sytuacji, będzie ona mogła oczywiście ponownie przystąpić do egzaminu wstępnego i od nowa rozpocząć swoje szkolenie – na tej samej lub na innej aplikacji.
Samo odbycie aplikacji nie gwarantuje uzyskania tytułu zawodowego, konieczne jest bowiem pozytywne napisanie egzaminu, który trwa kilka dni i składa się z wielu skomplikowanych zadań. Aplikacja umożliwia więc dotarcie do takiego egzaminu, a dopiero po pozytywnym napisaniu dana osoba będzie mogła wnioskować o wpisanie jej na wybraną listę zawodowych prawników.
