Aplikacja sędziowska jest szkoleniem, które ma na celu przygotowanie aplikantów do sędziowskiego egzaminu zawodowego. Odbywa się wg konkretnych zasad, które możemy odnaleźć w ustawie z dnia 23 stycznia 2009 r. o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury. Sprawdź, jaki jest jej koszt i na czym polega egzamin na sędziego.
Spis treści:
- Czym jest aplikacja sędziowska?
- Na czym polega aplikacja sędziowska?
- Ile trwa aplikacja sędziowska?
- Jaki jest koszt aplikacji sędziowskiej?
- Jak wygląda egzamin na sędziego?
- Co można robić po aplikacji sędziowskiej?
- Podsumowanie
Czym jest aplikacja sędziowska?
Aplikacja sędziowska jest jedną z aplikacji prawniczych, które można odbywać w Polsce. W praktyce jest to kilkuletnie szkolenie, które można odbyć po ukończeniu studiów prawniczych (zarówno w trybie stacjonarnym jak i niestacjonarnym). Aplikację możemy porównać do studiów podyplomowych, których głównym celem jest przygotowanie magistra prawa do wykonywania konkretnego zawodu prawniczego, w tym wypadku zawodu sędziego.
Na czym polega aplikacja sędziowska?
Aplikacja sędziowska polega na zaznajomieniu aplikanta z zawodem i obowiązkami sędziego, tak by w przyszłości dana osoba mogła samodzielnie zająć się orzekaniem w polskim wymiarze sprawiedliwości. Aplikantem sędziowskim można zostać tylko, gdy uda się przejść przez egzamin wstępny organizowany corocznie w całym kraju. Zgodnie z obowiązującymi przepisami nabór na aplikację sędziowską i aplikację prokuratorską odbywa się w drodze konkursu składającego się z 2 etapów:
- testu sprawdzającego wiedzę z poszczególnych dziedzin prawa,
- pracy pisemnej sprawdzającej umiejętności dokonywania wykładni i stosowania prawa, stosowania argumentacji prawniczej oraz kwalifikowania stanów faktycznych do zakresów właściwych norm prawnych.
Pamiętajmy, że do drugiego etapu konkursu zostają dopuszczeni kandydaci, stosownie do liczby uzyskanych punktów, w liczbie odpowiadającej sumie dwukrotności limitów przyjęć na aplikację sędziowską i aplikację prokuratorską w danym roku.
Po przeprowadzeniu konkursu komisja konkursowa przedstawia Dyrektorowi Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury listę kwalifikacyjną kandydatów na aplikantów aplikacji sędziowskiej zawierającą imiona i nazwiska kandydatów, którzy uczestniczyli w obu etapach naboru na aplikację sędziowską, z podaniem liczby punktów uzyskanych przez każdego kandydata i liczby porządkowej wskazującej jego miejsce na tej liście wraz z dokumentacją, oraz ogłasza listę kwalifikacyjną w Biuletynie Informacji Publicznej. O miejscu na liście kwalifikacyjnej decyduje suma punktów uzyskanych przez kandydatów w konkursie. Jeżeli 2 lub więcej kandydatów uzyska taką samą liczbę punktów, wszystkich tych kandydatów umieszcza się na jednym miejscu na liście kwalifikacyjnej.
Kandydat umieszczony na liście kwalifikacyjnej może, w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia tej listy w Biuletynie Informacji Publicznej, złożyć do Dyrektora Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury wniosek o przyjęcie na aplikację sędziowską, dołączając oryginał lub urzędowo poświadczony odpis dokumentu potwierdzającego ukończenie wyższych studiów prawniczych w Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskanie tytułu zawodowego magistra lub zagranicznych studiów prawniczych uznanych w Rzeczypospolitej Polskiej, zaświadczenie, że jest zdolny – ze względu na stan zdrowia – do pełnienia obowiązków sędziego oraz aktualną fotografię odpowiadającą wymaganiom stosowanym przy wydawaniu dowodów osobistych.
Ile trwa aplikacja sędziowska?
Aplikacja sędziowska trwa 36 miesięcy i rozpoczyna się nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia listy przyjętych kandydatów. Dyrektor Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury określa, w drodze zarządzenia, termin rozpoczęcia aplikacji sędziowskiej i aplikacji prokuratorskiej. Zarządzenie to zamieszcza się w Biuletynie Informacji Publicznej. W trakcie aplikacji sędziowskiej aplikanci odbywają zajęcia w Krajowej Szkole oraz praktyki zgodnie z programem aplikacji.
Dyrektor Krajowej Szkoły wyznacza aplikantowi patrona koordynatora, który służy aplikantowi pomocą merytoryczną oraz nadzoruje i koordynuje prawidłowy przebieg jego praktyk, zgodnie z programem aplikacji. Na czas odbywania przez aplikanta praktyk Dyrektor Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, na wniosek patrona koordynatora, wyznacza aplikantowi patrona każdej z praktyk, który zapoznaje aplikanta z czynnościami należącymi do zakresu jego obowiązków w trakcie praktyki. Niezwłocznie po jej zakończeniu patron praktyki przedstawia patronowi koordynatorowi pisemną opinię wraz z oceną przebiegu praktyki.
Dyrektor Krajowej Szkoły może, na wniosek aplikanta, ustalić indywidualny tok odbywania aplikacji, jeżeli uzna, że choroba, wypadek losowy lub inna udokumentowana przez aplikanta przyczyna uniemożliwiają mu odbywanie zajęć lub praktyk zgodnie z programem aplikacji. W ramach indywidualnego toku odbywania aplikacji aplikant ma obowiązek przystąpić do wszystkich przewidzianych w programie aplikacji sprawdzianów.
Jaki jest koszt aplikacji sędziowskiej?
W przeciwieństwie do innych aplikacji prawniczych szkolenie przyszłych sędziów nie podlega żadnym opłatom. Aplikacja sędziowska jest organizowana na koszt Ministerstwa Sprawiedliwości. Ważną informacją jest również to, że aplikanci mają prawo do otrzymywania stypendium, które wynosi ok. kilku tysięcy złotych miesięcznie. W zamian za takie wsparcie nie wolno im jednak podejmować żadnego zatrudnienia.
Jak wygląda egzamin na sędziego?
Aplikacja sędziowska ma na celu przygotowanie danej osoby do złożenia egzaminu zawodowego na sędziego. Aplikanci przystępują do egzaminu sędziowskiego nie później niż w terminie miesiąca od dnia ukończenia aplikacji sędziowskiej. O terminie tego egzaminu Dyrektor Krajowej Szkoły obwieszcza w Biuletynie Informacji Publicznej co najmniej na 4 miesiące przed dniem zakończenia aplikacji sędziowskiej. Jeżeli w danym roku egzamin sędziowski nie jest przeprowadzany, Minister Sprawiedliwości może wyznaczyć jeden termin egzaminu sędziowskiego. W innych uzasadnionych przypadkach Minister Sprawiedliwości może wyznaczyć dodatkowy termin egzaminu sędziowskiego, nie więcej niż jeden w danym roku. O terminie egzaminu Dyrektor Krajowej Szkoły obwieszcza w Biuletynie Informacji Publicznej co najmniej na 4 miesiące przed dniem egzaminu. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu sędziowskiego jest uzyskanie pozytywnych ocen ze wszystkich sprawdzianów i praktyk objętych programem aplikacji.
Egzamin sędziowski składa się z części pisemnej i ustnej. Warunkiem zdania egzaminu sędziowskiego jest uzyskanie co najmniej 60% możliwych do zdobycia punktów zarówno z części pisemnej, jak i części ustnej egzaminu, lecz nie mniej niż 50% z każdej dziedziny w części ustnej egzaminu. Do części ustnej egzaminu nie może zostać dopuszczony zdający, który za rozwiązanie jednego z zadań praktycznych uzyskał mniej niż 30% możliwych do zdobycia punktów. Zadania praktyczne na część pisemną oraz kazusy na część ustną egzaminu sędziowskiego opracowuje zespół egzaminacyjny powołany przez Ministra Sprawiedliwości na wniosek Dyrektora Krajowej Szkoły.
Dyrektor Krajowej Szkoły, w terminie 14 dni od dnia zakończenia egzaminu sędziowskiego, sporządza i ogłasza w Biuletynie Informacji Publicznej listę klasyfikacyjną egzaminowanych aplikantów aplikacji sędziowskiej. Lista ta zawiera imiona i nazwiska egzaminowanych aplikantów aplikacji sędziowskiej, liczbę punktów uzyskanych na egzaminie przez każdego aplikanta oraz liczbę porządkową wskazującą jego miejsce na liście. Warunkiem umieszczenia na tej liście jest złożenie egzaminu sędziowskiego. O kolejności na liście decyduje suma punktów uzyskanych przez aplikanta z egzaminu sędziowskiego. W przypadku równej liczby punktów uzyskanych przez 2 lub więcej aplikantów o kolejności na liście decyduje średnia arytmetyczna punktów uzyskanych przez aplikanta ze wszystkich sprawdzianów w czasie aplikacji, a jeżeli liczba punktów jest taka sama, o kolejności decyduje wynik losowania.
Dyrektor Krajowej Szkoły przedstawia egzaminowanemu aplikantowi aplikacji sędziowskiej wykaz wolnych stanowisk asesorskich, na które może on kandydować. Egzaminowanemu aplikantowi aplikacji sędziowskiej przysługuje wybór jednego z wolnych stanowisk asesorskich według kolejności miejsca zajmowanego na liście egzaminacyjnej. Najpóźniej w chwili przedstawienia propozycji dokonania wyboru stanowiska asesorskiego aplikant może wskazać dalsze miejsce na tej liście, z którego dokona wyboru. W takim przypadku kolejność na liście ulega przesunięciu w sposób zapewniający zastąpienie miejsca zwolnionego.
Co można zrobić po aplikacji sędziowskiej?
Osoba, która uczęszcza na aplikację sędziowską w domyśle ma plan zostać w przyszłości sędzią. Oczywiście ukończenie takiej aplikacji a nawet zdanie egzaminu zawodowego nie oznacza obowiązku wejścia do zawodu sędziego. Zdany egzamin otwiera jednak furtkę do tej profesji i do powołania w skład polskich sędziów. Osoby, które z różnych przyczyn nie chcą jednak zostać sędziami mogą wykonywać profesję prawnika, co gwarantuje im posiadane wykształcenie oraz odpowiednie umiejętności.
Podsumowanie
Aplikacja sędziowska jest jedną z aplikacji prawniczych, które można odbywać w Polsce po ukończeniu studiów prawniczych oraz zdaniu egzaminu wstępnego. Jej celem jest zdobycie specjalistycznej wiedzy oraz doświadczenia, które mają wyszkolić daną osobę na stanowisko sędziego w polskim wymiarze sprawiedliwości. Aplikacja tego rodzaju jest darmowa, zaś aplikanci otrzymują stosowne stypendium w zamian za niepodejmowanie jakiegokolwiek zatrudnienia. Aplikacja sędziowska jest jedną z trudniejszych aplikacji prawniczych.
Sprawdź też, jak wyglądają inne aplikacje prawnicze:
